Eksperci przewidują poprawę sytuacji gospodarczej w nadchodzących miesiącach.
Spadek liczby nowych działalności
Według danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii, w pierwszych trzech miesiącach bieżącego roku złożono około 75,3 tys. wniosków o założenie jednoosobowej działalności gospodarczej. To o 6,1% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Zdaniem specjalistów spadek ten wynika z kilku czynników. Przede wszystkim, demografia – liczba osób w wieku produkcyjnym maleje. Ponadto, wysokie koszty prowadzenia działalności, takie jak rosnąca inflacja, wyższe składki ZUS i wzrost płacy minimalnej, zniechęcają do zakładania nowych firm.
Czynniki ekonomiczne
Dr Jakub Rybacki z Polskiego Instytutu Ekonomicznego zwraca uwagę na osłabienie w sektorze budowlanym, spowodowane zastojem na rynku mieszkaniowym po podwyżkach stóp procentowych. Słabsze wyniki notuje także branża informatyczna i finansowa, co jest efektem mniejszej liczby zamówień z Europy oraz niskiej koniunktury. Ceny energii dodatkowo obciążają przemysł.
Inflacja oraz rosnące koszty pracy stanowią główne wyzwania dla przedsiębiorców. Podnoszenie płacy minimalnej szczególnie dotyka firmy zatrudniające pracowników o niskich kwalifikacjach. To zwiększa koszty pracy i ogranicza rentowność.
Wzrost liczby wznawianych działalności
Dane Ministerstwa Rozwoju i Technologii pokazują również coś jeszcze. W pierwszym kwartale tego roku złożono 45,3 tys. wniosków o wznowienie jednoosobowej działalności gospodarczej. To o 9,2% więcej niż rok wcześniej. Wzrost ten świadczy o lepszych nastrojach wśród przedsiębiorców. Liczą oni na poprawę sytuacji gospodarczej i zmiany w polityce rządowej.
Poprawa aktywności gospodarczej
Dr Jakub Rybacki wskazuje, że większa liczba wznawianych działalności jest sygnałem poprawy aktywności gospodarczej. Dane GUS pokazują, że wznowienia dotyczą głównie firm handlowych, przemysłowych oraz edukacyjnych. Jest to bezpośrednim efektem zwiększonych wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych. Rok 2023 był trudnym okresem dla przedsiębiorców. Wielu z nich zawiesiło działalność. Obecnie jednak sytuacja stopniowo się poprawia, co przekłada się na większą liczbę wniosków o wznowienie.
Perspektywy na przyszłość
Eksperci przewidują, że w najbliższych miesiącach liczba otwieranych i wznawianych jednoosobowych działalności gospodarczych będzie rosła. Największe wzrosty mogą nastąpić w województwach o wysokim poziomie uprzemysłowienia oraz w sektorach związanych z budownictwem, czyli np. w województwie śląskim i Katowicach. Dr Rybacki dodaje, że rok 2024 prawdopodobnie będzie znacznie lepszy dla gospodarki niż 2023. Spodziewany jest wzrost liczby nowych firm, zwłaszcza w sektorze usługowym, a także poprawa sytuacji w przemyśle i budownictwie.
Lata 2022-2023: wyjątkowo trudny okres dla firm
Ostatnie dwa lata były wyjątkowo trudne dla polskich przedsiębiorców. Wysoka inflacja, wzrost płacy minimalnej i rosnące koszty prowadzenia działalności spowodowały, że liczba zawieszeń i zamknięć firm była wyższa niż w latach 2020-2021. „Rachunki grozy” za prąd, gaz i ogrzewanie oraz wzrost cen surowców i półproduktów dodatkowo obciążyły przedsiębiorców.
Analiza danych z CEIDG za lata 2020-2023 pokazuje, że w 2022 i 2023 roku liczba zawieszeń działalności znacznie wzrosła, osiągając prawie 368 tys. w 2023 roku. Podobnie wzrosła liczba zamknięć działalności gospodarczych, która w 2023 roku wyniosła blisko 196 tys.
Marek Kowalski, przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich, wskazuje, że głównymi czynnikami wpływającymi na trudności przedsiębiorców były Polski Ład oraz brak wsparcia z funduszu antycovidowego. Te zmiany wpłynęły na wzrost kosztów prowadzenia działalności, co skłoniło wielu przedsiębiorców do zawieszenia lub zamknięcia firm.
Polski Ład i wzrost płacy minimalnej
Polski Ład oraz szybko rosnąca płaca minimalna miały szczególnie negatywny wpływ na małe firmy. Łukasz Bernatowicz, prezes Związku Pracodawców Business Centre Club, podkreśla, że Polski Ład wypchnął wielu pracowników na samozatrudnienie, co zwiększyło liczbę nowo otwieranych firm, ale także prowadziło do ich szybkiego zamknięcia z powodu wysokich kosztów.
Sytuacja gospodarcza w Polsce w pierwszym kwartale 2024 roku wykazuje pewne oznaki poprawy. Mimo trudności, takich jak inflacja i rosnące koszty pracy, wzrasta liczba firm wznawiających działalność, co świadczy o lepszych nastrojach wśród przedsiębiorców. Eksperci przewidują, że nadchodzące miesiące będą sprzyjać dalszemu wzrostowi liczby otwieranych i wznawianych jednoosobowych działalności gospodarczych.
